ZEYNİLER CAMİİ
Bursa'nın doğusunda, Emirsultan semtine yakın, Zeyniler Mahallesi’ndedir. II. Murad döneminde Abdullâtif-î Kudsî Efendi adına, Hoca Ramazan tarafından mescit olarak yaptırılmıştır. Abdüllatif-i Kudsî; Kudüslü olduğu için Kudsî unvanı ile anılmaktadır. Caminin batısında zaviyesi, bir de medrese veya muallimhanesi varmış, bugün bu yapıların yerinde evler bulunmaktadır. Caminin güneybatısında bir de türbesi vardır. Bu külliye içindeki yapılar Abdüllâtif-i Kudsî için yapılmıştır. Zeyneddini Hafî'den Zeyniye tarikini almış, Bursa'ya yerleşince o tarik-i sufiyi çevresine yaymıştır. 856 H. (1452) yılında vefat edince türbesine gömülmüştür. Kadı Asker Muallimzade Ahmed Efendi 1568 yılında minber ekleyerek cami haline getirtmiştir.
Taş aralarında dikey tek tuğla ile iki yatay tuğla sırası hatıl kullanılarak üç sıra kirpi saçakla sonuçlandırılmıştır. Kalkan duvarındaki kirpi saçağın altından, kemer üzengi düzeyine kadar inen, geleneksel dışa çıkıntılı profil yer almaktadır. Cami, oturduğu alan ve biçimi ile klasik Bursa camileri örneğindendir. Benzerleri arasında üç sıra pencereye ve kubbenin kürevî köşeliklere oturması, şimdiye kadar görülen cami tiplerinden farklılık gösterir. Daha önce gördüğümüz bu tip camilerde genellikle kubbe ya baklavalı yahut prizmatik üçgenlerden oluşan bir kuşağa oturmakta idi. Bu nedenle yapının kubbe kasnağı yükseltilerek, kubbe geçişlerinin sonradan eklendiği kanısını uyandırmaktadır. Kubbenin kürevî geçişleri beden duvarı seviyesinde tutularak, dışarıdan gizleme ustalığı gösterilmiştir. Köşe geçişlerinin arasında küçük kürevî üçgenlerle kubbeye geçiş sağlanmıştır. Kubbe kasnağı dışarıdan sekizgen olup bir sıra kesme taş ve iki sıra tuğla örgülü, üç sıra kirpi saçaklıdır. Kubbenin üzeri dıştan kurşun taklidi betonarme olarak kaplanmıştır. Batı yönündeki alt sıra pencerelerin çevresi meander motifini andıran tuğla örgülü zencireklerle çevrelenmiştir. İnce, mermer söveli pencereler kemer içerisine 0,10 metre gömülüdür. İkinci ve üçüncü sıra pencereler arasında dışa çıkıntılı bir profil vardır. Kasnak, penceresiz olup caminin içini, toplam on yedi pencere aydınlatmaktadır. Bütün pencerelerin parmaklıkları yenilenmiş, kapılar klasik üslûp taklidi olarak yapılmış, üst pencerelere alçı taklidi beton şebeke yapılmıştır. Cami, bugün sağlam ve ibadete açık durumundadır.
